Γιατί χρειάζονται τα όρια;
Καθώς τα παιδιά αναπτύσσονται, ένας από τους βασικούς ρόλους των γονιών είναι να βάζουν όρια στα παιδιά, τα οποία τα βοηθούν να νιώθουν ασφαλή και τα καθοδηγούν. Κάποια όρια είναι φυσικά και υπάρχουν ήδη, όπως το πεζοδρόμιο στην άκρη του δρόμου. Άλλα όρια είναι κοινωνικά, π.χ. «Μην χτυπάς την αδερφή σου» κοκ.
Γενικά τα παιδιά χρειάζεται να ξέρουν ποιοι είναι οι κανόνες γι’ αυτά και για τους άλλους. Αν υπάρχουν επαρκή όρια, αυτά παρέχουν ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο το παιδί νιώθει ασφάλεια και υποστήριξη.
Τα όρια παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές για τη συμπεριφορά και βοηθούν τα παιδιά να μάθουν ποια συμπεριφορά είναι κοινωνικά αποδεκτή και ποια όχι. Τα παιδιά μαθαίνουν να έχουν αυτο-έλεγχο και αυτο-πειθαρχία και αρχίζουν να βάζουν όρια για τον εαυτό τους. Αυτά τα παιδιά έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να γίνουν υπεύθυνοι, κοινωνικά και συναισθηματικά νοήμονες ενήλικες σε σχέση με τα παιδιά που τους έχουν τεθεί λίγα ή καθόλου όρια. Βάζοντας όρια βοηθάμε τα παιδιά να μάθουν έναν αποδεκτό κώδικα συμπεριφοράς.
Τα παιδιά περιμένουν από τους γονείς να τους πουν ποια είναι η αποδεκτή συμπεριφορά, τι επιτρέπεται να κάνουν και πώς να φέρονται. Όταν είναι μικρά, τα όρια επικεντρώνονται συνήθως στην ασφάλεια αλλά καθώς το παιδί μεγαλώνει χρειάζεται ο γονιός να θέτει νέα όρια που ταιριάζουν με τον διευρυμένο κόσμο του παιδιού.
Τα όρια είναι η ασφαλής ζώνη για το παιδί. Μέσα στα όρια, ο κόσμος είναι ασφαλής και προβλέψιμος. Είναι πιο εύκολο για το παιδί να βγει έξω στον κόσμο, όταν ξέρει ότι υπάρχει αυτή η ασφαλής ζώνη που έφτιαξε ο γονιός γι’ αυτό.
Πολλοί γονείς δυσκολεύονται να βάλουν όρια στα παιδιά τους γιατί φοβούνται ότι αν το κάνουν, το παιδί τους θα δυσανασχετήσει. Κάποιοι γονείς νιώθουν επίσης ότι το να βάλουν όρια περιορίζει τη δημιουργικότητα του παιδιού ή την τάση του για εξερεύνηση. Αλλά επειδή το παιδί δεν γνωρίζει ακόμα πώς να είναι στη ζωή, θα παρεκτρέπεται συνεχώς μέχρι ο γονέας να αναλάβει τον ηγετικό του ρόλο. Θα προκαλεί το γονέα ξανά και ξανά μέχρι να του δείξει που είναι τα όρια του.
Όταν δεν ανταποκριθείς στο αίτημα του παιδιού να του βάλεις όρια, το βάζεις σε μια επικίνδυνη κατάσταση. Προκειμένου να σε αναγκάσει να ανταποκριθείς, το παιδί θα σε δοκιμάζει συνέχεια εκδηλώνοντας οποιαδήποτε ανάρμοστη συμπεριφορά μπορεί να σκεφτεί, προκειμένου να «ξυπνήσει» το γονέα μέσα σου. Μπορεί να μιλάει σε αγνώστους, να επιδίδεται σε ανάρμοστη σεξουαλική συμπεριφορά, να αναπτύξει κάποια διατροφική διαταραχή, να κάνει χρήση ουσιών ή να αποτυγχάνει στο σχολείο.
Η σταθερή εφαρμογή ξεκάθαρων περιορισμών και ορίων, μαθαίνει στο παιδί τους κανόνες της ζωής έτσι ώστε να μεγαλώσει και να προσαρμοστεί σ’ αυτήν.
Όταν βάζεις αξιόπιστους περιορισμούς και σαφή όρια στο παιδί, του δίνεις ένα ξεκάθαρο μήνυμα: «Νοιάζομαι για σένα και θέλω να είσαι ασφαλής καθώς μαθαίνεις όσα χρειάζεται για τον κόσμο. Είμαι μια “αρχή“ στην οποία μπορείς πάντα να βασίζεσαι.»
Πως βάζουμε όρια παιδιά;
Χρειάζεται να ξέρουμε πώς να προσδιορίσουμε τα όρια ανάλογα με την ηλικία και το στάδιο ανάπτυξης που είναι το κάθε παιδί. Τα όρια πρέπει να είναι σαφή και λογικά. Πολλά εξαρτώνται από τις αξίες, τις πολιτισμικά πρότυπα και το στυλ ανατροφής που ακολουθεί κάθε γονιός.
Σαν γονείς, καθώς αναλογίζεστε πώς να θέσετε όρια στο παιδί σας, χρειάζεται να συνειδητοποιήσετε ότι αυτή είναι μια πράξη φροντίδας και αγάπης. Δεν προσπαθείτε να ασκήσετε έλεγχο στο παιδί. Απλά προσπαθείτε να είστε καλοί γονέας. Οπότε, έχοντας αυτό στο μυαλό σας, λάβετε υπόψη την ηλικία και το αναπτυξιακό στάδιο του παιδιού. Στα μικρά παιδιά, τα όρια αφορούν την ασφάλειά τους και εσείς παίρνετε όλες τις αποφάσεις. Σε μεγαλύτερα παιδιά, εξακολουθείτε να περιφρουρείτε την ασφάλειά τους αλλά τους δίνετε και κατάλληλες ευκαιρίες να πάρουν μόνα τους κάποιες αποφάσεις. Έτσι τα παιδιά μαθαίνουν να παίρνουν σωστές αποφάσεις καθώς αναπτύσσονται, μέσω της εμπειρίας.
Τα όρια που έχετε θέσει στο παιδί χρειάζονται επαναξιολόγηση κάθε τόσο. Καθώς το παιδί ωριμάζει σε εμπειρία και κρίση. μπορείτε να επεκτείνετε τα όρια και να εισάγετε νέα, ανάλογα με τις ανάγκες. Νέες καταστάσεις όπως το να βγει το παιδί έξω με φίλους ή να οδηγήσει αυτοκίνητο, προϋποθέτουν νέους τρόπους οριοθέτησης.
Εξασφαλίστε ότι το παιδί κατανοεί πως υπάρχουν άμεσες συνέπειες όταν παραβιάζει τα όρια ή τους περιορισμούς που έχετε θέσει. Συζητήστε αυτές τις συνέπειες μαζί του εξαρχής και εξηγήστε του πως ο ρόλος σας ως γονείς, είναι να εφαρμόσετε τις συνέπειες. Δεν το κάνετε από κακία. Παρόλα αυτά, θα εφαρμόζετε πάντα τις συνέπειες.
Να θυμάστε ότι διδάσκοντας στο παιδί πώς να αποδέχεται τις συνέπειες των πράξεών του, θα γίνει ένα αληθινά ελεύθερο άτομο. Εκείνος που δεν αναλαμβάνει την ευθύνη των πράξεών του παραμένει πάντα εξαρτημένος.
Εφαρμόστε ανελλιπώς τα όρια. Όταν θέσετε ένα όριο ή έναν περιορισμό για πρώτη φορά, το παιδί μπορεί να σας δοκιμάσει αρκετές φορές. Μπορεί να παραπονιέται, να κλαίει, να παθαίνει υστερία, να σας αποκαλεί κακό ή να εκδηλώνει οποιαδήποτε άλλη προκλητική συμπεριφορά. Όταν το κάνει αυτό, απλά κάνει τη δουλειά του ως παιδί. Η δουλειά του είναι να δοκιμάζει αυτά τα όρια για να σιγουρευτεί ότι είναι στέρεα, ανθεκτικά και θα αντέξουν στην πίεση. Αν υποχωρήσετε στην αντίδρασή του, το τελικό αποτέλεσμα είναι ότι υπονομεύετε την αίσθηση ασφάλειας του παιδιού. Αν δεν μπορεί να βασιστεί στο ότι είστε σταθερός και αξιόπιστος για ότι αφορά το καλώς έχειν του, σε τι άλλο θα μπορεί να βασιστεί στον κόσμο;
Αν δυσκολεύεστε να βάλετε όρια
Προσπαθήστε να αφήστε στην άκρη την επιθυμία σας να σας αγαπάει το παιδί σας. Εστιάστε περισσότερο στο να το αγαπάτε εσείς και να κάνετε το καλύτερο γι’ αυτό.
Θυμηθείτε ότι μπορεί να φωνάζει και να κλαίει για λίγο αλλά με το χρόνο, θα εκτιμήσει αυτό που κάνετε. Ως ενήλικας, θα κοιτάζει πίσω και θα ξέρει ότι κάνατε πάντα αυτό που ήταν το καλύτερο γι’ αυτόν μακροπρόθεσμα και όχι αυτό που ήταν καλύτερο για σας εκείνη τη στιγμή.
Παναγιώτα Δ. Κυπραίου, Ψυχοθεραπεύτρια – Συντονίστρια Σχολών Γονέων,
Το πιο τρομακτικο στο αρθρο αυτο δεν ειναι η υπερασπιση των οριων, ειναι οτι αυτη η υπερασπιση γινεται απο μια ψυχοθεπευτρια και μαλιστα συνονιστρια σχολων γονεων.
Όρια δεν υπάρχουν στην ασυναρτησια σας κυρία Κυπραίου…. Φρίκη είστε και ψυχοθεραπευτρια..!. Ανατριχιασα σε πολλά σημεία του άρθρου αλλά το…….. 《 Όταν δεν ανταποκριθείς στο αίτημα του παιδιού να του βάλεις όρια, το βάζεις σε μια επικίνδυνη κατάσταση. Προκειμένου να σε αναγκάσει να ανταποκριθείς, το παιδί θα σε δοκιμάζει συνέχεια εκδηλώνοντας οποιαδήποτε ανάρμοστη συμπεριφορά μπορεί να σκεφτεί, προκειμένου να «ξυπνήσει» το γονέα μέσα σου.》 ΜΕ ΞΕΠΕΡΝΑ.
Που τα είδατε κυρία μου γραμμένα αυτα;;; Βάση ποιας ερευνας; Τι είναι τα παιδιά τέρατα;; Έχετε καταλάβει για τι μιλατε; Μάλλον μιλάτε για γονείς χωρίς προσωπικά όρια που καμαρώνουν γιατί το 40 ημερών βρέφος κοιμάται μόνο του, η που λένε δεν είχα γάλα κόπηκε…. ή για γονείς που παρκάρουν τα παιδιά στην τηλεόραση και τα βάζουν και τιμωρίες έτσι γιατί κάποιοι τους είπαν βάλτε ορια;;; οποίοι μεγάλωσαν παιδιά με αυτόν των τρόπο θα λάβουν και τους ανάλογους καρπούς… Ούτε τα όρια θα τους σώσουν ούτε οι ψυχοθεραπευτες σαν και σας….
Αν θέλετε να διδάξετε κάτι σε αυτούς τους 《άμοιρους》μιλήστε τους για την αγάπη και την ασφάλεια που πρέπει να αναπτύξουν με το παιδί τους…. μιλήστε τους για τη επικοινωνία με το παιδι τους… πείτε τους ότι ένα παιδι μαθαίνει μέσω του παραδειγματος όχι μέσω των ορίων….
Συγγνώμη, οι «προλαλήσαντες» σαν τι γράφουν, είναι σχετικοί με την παιδοψυχολογία;
Κύριε Στράτο η κυρία Κυπραίου που είδατε ακριβώς να συνδέεται με την παιδοψυχολογια; Διαβάζετε ένα άρθρο καταφορα δεκτικό και δεν σας νοιάζει που τα βασίζει αυτά που γράφει; Που είναι η βιβλιογραφία… που είναι τα πχ τα case study που είναι τα στατιστικά στοιχεία;;; Αν αυτά που γράφει βασίζονται στη δική της λογική να κλείσει το άρθρο ενημερωνοντας τον αναγνώστη για το σκοπό της συγγραφής του….Δεν μπορεί ένας ψυχοθεραπευτής να μιλάει χωρίς αποδείξεις τουλάχιστον όχι όταν γράφει με την επιστημονική του ιδιότητά… Σας κσλυψα;
Καταφορα δεκτικό*
Θα συμφωνήσω κι εγώ με τα περισσότερα από τα όσα αναφέρονται στα σχόλια και τα λιγότερα, τουλάχιστον, από τα όσα αναφέρονται στο άρθρο. Προσωπικά κρίνω ότι η ιδιότητα τους ως γονείς δίνει το δικαίωμα στους προλαλήσαντες να γράφουν από τις εμπειρίες και τα βιώματά τους. Παρομοίως, ένας επιστήμονας όταν θέλει να παραδώσει συμβουλές -ειδικά όταν αυτές είναι γνωστό πως θα διχάσουν ή και όταν περιέχουν ακραία στοιχεία, όπως πχ αυτό της «υστερίας των παιδιών που κάνουν τη δουλειά τους» – καλό είναι να το κάνει επικαλούμενος και τις πηγές του ή τις έρευνές του εκτός από την ιδιότητά του, διότι διαφορετικά μπορεί να θεωρηθεί ότι καταγράφει, επίσης, προσωπικές και όχι επιστημονικές απόψεις, γεγονός που από μόνο του είναι λογικό να επιφέρει διάλογο ή αντίλογο.
ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΠΕΙΤΕ ΟΤΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΟΝΤΑΙ ΟΡΙΑ ΑΛΛΑ ΜΟΝΟ ΑΓΑΠΗ Κ ΟΛΑ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΜΟΝΑ ΤΟΥΣ?????
Βάσια τα όρια είναι παρεξηγησιμη έννοια…Που σίγουρα δεν μπορεί να εξηγηθεί σε ένα comment thread … Πάντως δεν είναι το…. αν το παιδί σου πάει να πέσει από το μπαλκόνι άφησε το…(όπως μου ειπαν μια φορα). Μην το πάμε στο άλλο άκρο… !Απλα περίμενα από μια ψυχολόγο να έχει άλλη προσέγγιση στο θέμα παιδαγωγώ όταν μάλιστα ορίζει και την ιδιότητα της συντονιστριας γονέων σε θέματα παιδιών….
Ίρις το αρθρο είναι πολυ καλό για κάποιον που ξέρει και ασχολείται με τα θέματα .Λύσε το πρόβλημα με τις ενοχές και τον ναρκισσισμό που σε διακατέχουν ΠΛΗΡΩΣ από ότι φαίνεται στον παραληρηματικό σου λόγο και μετά το ξανασυζητάμε!!
Εσύ μπορείς ως συμπαθέστατο πρόβατο να καταπίνεις αμασητο ότι σου προσφέρουν… Ρούλα. Αμφιβάλλω αν η αυτή που τα γράφει έχει η ίδια παιδιά, αν έχει τότε πάει χαμένη και αυτή η γενιά όπως η δική μας που μεγάλωσε με τα όρια που περιγράφει…. Τώρα αλήθεια, ενοχές θα αποκτήσω σίγουρα αν αρχίσω να βλέπω ότι ένα 2χρ. 4 χρ, η 8 χρ. Είναι μπαμπούλας που θέλει να καταστρέψει εμένα ή τον κόσμο γύρω του. Ναρκισσισμος δεν με διακατέχει αλλά όσο να πεις μια κουκουβάγια-μαμα είμαι γιατί καμαρώνω για τη σχέση εμπιστοσύνης και επικοινωνίας που έχω χτίσει με την κόρη μου… Καμαρώνω που η ίδια ως δια μαγείας γνώριζει τα αόρατα όρια μας με ασφάλεια, αποδοχή και αγάπη!!!!! Get a life Ρουλα ♡
ΕΧΩ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΙ ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ Κ ΚΑΤΑΝΟΏ ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΠΕΙ. ΑΣ ΕΜΒΑΘΗΝΟΥΜΕ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ. ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΟΡΙΑ… ΜΑΘΕΤΕ ΤΙ ΚΑΝΟΥΝ ΟΙ ΣΥΜΜΑΘΗΤΈΣ ΣΑΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΑ?ΠΩΣ ΣΥΝΕΧΙΣΑΝ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ.